Devekuşları Hakkında Bilgi

DEVEKUŞLARI Özdevekuşlan takımının özdevekuşugiller fa­milyasından kuş türleri. En iyi bilinen türü devekuşu (Struthiocamelus) nun bacakları çok uzun ve güçlüdür. Hızla koşabilir. Erkeğin yüksekliği 2,5 m.’ye va­rır; bunun çoğunu uzun boynu meydana getirir. Ağırlığı 135 kg. kadardır. Dişi daha ufaktır. Er­keğin rengi siyah olup, kanat ve kuyruk bölümleri beyazdır. Dişi­nin rengi ise grimsi kahverengi­dir. Her iki eşeyde de baş, vü­cudun öbür bölümlerine oranla küçüktür. Baş ve boynun büyük bölümü, fırça gibi tüylerinin ol­ması nedeniyle, çıplağa yakındır. Bacaklar da oldukça çıplaktır. Boyun ile bacaklann derisi grim­si ya da kahverengi olabilir. Hay­vanın iyi gelişmiş kirpikleri var­dır. Her iki ayağında üçüncü ve dördüncü parmak olmak üzere yalnız ikişer parmak bulunur. Daha büyük olan, koşma ye yü­rümeyi sağlayan üçüncü par­mak, ayağa daha büyük bir güç verir. Hayvan uzun boynu ve güçlü gözleriyle uzun mesafeleri görebilir; uzun ve güçlü bacaklarıyla saatta 04 km. hızla koşa­bilir. Bu nedenle otsuz, açık kır­larda bulunur. Arabalara alış­kın olmadığı yerlerde yanma yaklaşmak çok güçtür. Fakat ba­zı yerlerde kuvvetli tüfeklerin ve arabaların yardımıyle avlanabi­lir. Devekuşları hem et, hem de ot (çeşitli meyveler, tohumlar, çalılan yaprakları ve sulu bitki­ler) yerler. Omurgasızların bir kısmını ve çıyan gibi küçük omurgalıları da yiyebilirler. Ayrı­ca katı yiyeceklerin ezilip sindi­rilmesine yardımcı olmak üzere taş da yutarlar. Sulu bitkilerden, bazı meyve ve hayvanlardan ye­teri kadar nem sağlarlar. Aldık­ları nem, çöl şartlarında uzun sü­re yaşayabilmelerini mümkün kılar. Her erkek devekuşunun birden fazla eşi vardır ve bir çeşit ha­rem kurarlar. Kumlu toprağa kazdıkları sığ çukuru yuva hali­ne getirirler. Yuvada bir erkeğin eşlerinin yumurtaları bulunur. Her dişi günaşırı bir tane ol­mak üzere 6-8 yumurta yumurt­lar. Her yuvada 15-60 yumurta bulunur. Yumurtaların dış kı­sımları alttürlere göre çok deği­şik olur. Bazıları düz, bazıları çukurludur. Büyüklük bakımın­dan da farklıdırlar. Normal bir yumurta 15 cm. boyunda, 13 cm. eninde ve kuluçkaya yatan dişi­nin % 1,4 ağırlığın dadır. Kuluç­ka devresi 40 gündür. Gündüzle­ ri bir ya da birkaç dişi kuluç­kaya yatar; geceleri ise bu göre­vi erkek yapar. Yumurtaların hepsinden yavru çıkmaz. Yavru­lar erken gelişir ve kurumaları sona erince ana ve babalarını izlerler; bir aylık olduklarında da erginler kadar hızlı koşarlar. Devekuşları genellikle küçük gruplar halinde yaşarlar. Erkek, haremindeki dişileri ve yavrularıyla birliktedir. 5-15 devekuşundan meydana gelmiş gruplara çok rastlanır; fakat tek başına dolaşan kuşlar ya da 50 veya da­ha fazla kuşlardan oluşan grup­lar da görülebilir. Bu hayvanla­rın zebra gibi memeli hayvan­larla birlikte dolaştıkları da olur. Devekuşu tehlikeyi gözüyle görür, memeli hayvan ise tehli­ke henüz görünmeden kokusunu alabilir. Böylece bu ilişki, me­meli hayvanlar ve devekuşları için bir dayanışma sağlar. Devekuşlarının 6 türü ‘vardır. Bunlardan arap devekuşu (Struthio camelus syriacus) türü­nün soyu tükenmiştir. 1914 yı­lına kadar Suriye ve Arabistan çöllerinde görülen bit hayvanın, bu tarihten sonra izine rastlan­mamıştır. Güneyde bulunan Struthio camelus australis türü, bir zamanlar güney Afrika’da çok sayıda bulunurdu. Günü­müzde güneybatı Afrika ve An­gola’nın bazı kesimlerinde görü­lür. Bu, tüyleri için ilk kez evcilleştirilen devekuşudur. Kuzey türü olan Struthio camelus ca­melus, önceleri yaygındı; şim­di ise batıda Nijerya ve doğuda Habeşistan olmak üzere Bü­yük Sahra’nın güneyindeki step­lerde bulunur. Struthio camelus spatzi türü, Rio de Oro’nun ba­tısında yaşar. En bilinen Masai devekuşu (Struthio camelus massaicus) ise Kenya ve Tanzan­ya’da yaşar ve genellikle çıplak alanlarda bulunur. Somali deve­kuşu (Struthio camelus molybdophanes) ise kuzey Kenya’dan Somali’ye kadar uzanan bölgede çıplak alanlarda yaşar. Uzun ve güçlü bacakları sayesinde çok hızlı koşabilen devekuşları, genellikle sürüler halinde yaşarlar.